Efekt Dunninga-Krugera to typ błędu poznawczego, w którym następuje nietrafna ocena swojej wartości w stosunku do posiadanych kompetencji. Zjawisko to mogło w którymś momencie dotknąć wielu z nas. Niezależnie od tego, czy dopiero zakładamy startup, czy nasza działalność trwa już wiele lat, warto spojrzeć na siebie z dystansem.
Zapewne każdy spotkał kiedyś osobę dogłębnie przekonaną o swojej nieomylności i wygłaszającą swoje teorie jako jedyne słuszne, choć wszyscy naokoło zdawali sobie sprawę, że w rzeczywistości nie ma pojęcia o danej tematyce. Tendencję taką słusznie zauważył już Karol Darwin, stwierdzając, że „ignorancja jest częściej przyczyną pewności siebie niż wiedza”.
Zjawisko to zostało opisane w 1999 roku przez dwóch naukowców z Uniwersytetu Cornella – Justina Krugera i Davida Dunninga. Zaintrygowani udokumentowaną wcześniej skłonnością do przeceniania swoich umiejętności w stosunku do ich prawdziwego stanu, postanowili szerzej zbadać ten fenomen.
Amerykańscy psychologowie przeprowadzili szereg innowacyjnych badań sprawdzających faktyczne obeznanie w danej tematyce oraz jego ocenę przez badanych. Wykazały one tendencję, zgodnie z którą osoby z najniższymi wynikami oceniały swój występ najlepiej. Jednocześnie ludzie posiadający realną wiedzę nie doceniali swoich kompetencji.
Jakie są tego przyczyny?
Po pierwsze, ludzie kompetentni mają skłonność do uważania, że jeżeli coś było dla nich łatwe, to zapewne było też takie dla innych. Drugim aspektem jest tzw. Klątwa Wiedzy, czyli fakt, że jeżeli dobrze rozeznajemy się w danej dziedzinie, to mamy świadomość, jak wiele jeszcze o niej nie wiemy. Kwestie te prowadzą do obniżenia pewności siebie i oceny swoich umiejętności. Nie doświadczają tego natomiast osoby nieświadome swoich braków. Badacze nie wykazali jednak związku ilorazu inteligencji, a występowaniem zjawiska. Zjawisko to bywa bardzo niekorzystne, zwłaszcza kiedy dopiero zaczynamy swoją działalność.
Okazuje się, że praktycznie każdy z nas doświadcza efektu Dunninga-Krugera. Dzieje się tak, ponieważ bez względu na to, jak ogromną wiedzę możemy posiadać w danej dziedzinie, nigdy nie będziemy w stanie wiedzieć wszystkiego.
Jak przełamać tę tendencję?
Po pierwsze, cały czas musimy się uczyć i jeszcze raz uczyć. Zamiast zakładać, że posiedliśmy już całą wiedzę na dany temat, lepiej wciąż ją zgłębiać, dzięki czemu zrozumiemy, jak wiele jeszcze nie wiemy. W ten sposób pozbędziemy się poczucia, że staliśmy się ekspertami.
Konstruktywna krytyka jest naszym sprzymierzeńcem. Nie bójmy pytać się innych, bardziej kompetentnych od nas, co sądzą o naszej pracy. Choć ich odpowiedź nie zawsze przypadnie nam do gustu, to dzięki niej zdobędziemy cenny punkt widzenia na to, w czym jesteśmy dobrzy, a nad czym powinniśmy jeszcze popracować.
Wreszcie, powinniśmy cały czas kwestionować to, co wiemy, ponieważ nawet gdy zdobywamy wiedzę i otrzymujemy feedback od innych, łatwo zacząć zwracać uwagę wyłącznie na to, co potwierdza nasze dotychczasowe doświadczenia. Nie bójmy się otworzyć na odmienne punkty widzenia, które rzucają wyzwanie naszym przekonaniom.
W 2001 roku Kruger i Dunning otrzymali za swoje badania Nagrodę Ig Nobla, która wyróżnia badania najpierw powodujące rozbawienie, a następnie skłaniające do przemyśleń lub takie, które nigdy nie powinny zostać powtórzone. Nagrodzeni otrzymują nagrodę pieniężną w wysokości 10 milionów dolarów Zimbabwe, czyli równowartość 4 USD.
Źródło: https://rationalwiki.org
